Fok

Het blijft je verbazen hoe vaak het voltooid deelwoord verkeerd wordt gespeld. We hebben het dan over ‘gespeld met een d’. Goed, goed, het Nederlands is een lastige taal met regels die niet altijd logisch voorkomen. Maar we kunnen er nu eenmaal niet omheen en dus is het zaak om ook die moeilijke woorden juist te verbuigen. Want de spellingchecker haalt er niet alle fouten uit; ‘gespelt’ nog wel, maar ‘dat is voorspelt’ niet.

Gelukkig zijn er ezelsbruggetjes. Op school leerden we vroeger het ’t kofschip. Later werd dat het meer aansprekende ’t fokschaap en omdat de ‘x’ erbuiten viel, werd dit verbasterd tot ’t sexy fokschaap of xtc-koffieshop. Hoe dan ook, het blijft een ingewikkeld bruggetje. Zo moet je eerst terug naar de werkwoordstam. ‘Beloof’ mag dan wel op een ‘f’ eindigen, maar het voltooid deelwoord krijgt toch een ‘d’. Want de stam is ‘belov-‘ van ‘beloven’ met een ‘v’. Kortom, niet handig.

Makkelijker is het om het werkwoord als bijvoeglijk naamwoord te bedenken. Dan hoor je vanzelf of dat een ‘d’ of ‘t’ wordt geschreven. Neem beloven: het bijvoeglijk naamwoord is ‘beloofd’ met een ‘d’, wat je op je klompen aanvoelt als je denkt aan ‘het beloofde land’. Je zegt namelijk geen ‘beloofte’ land, dat weet iedereen nog wel. Dus schrijf je ook het voltooid deelwoord met een ‘d’. Dus denk je aan de ‘opgefokte’ stier, ‘gefaxte’ brief, ‘gecrashte’ vliegtuig, ‘uitgemergelde’ jongetje, ‘gesjeesde’ student en – jawel – ‘voorspelde’ datum. Makkelijk toch?!